مجموعه موشن‌گرافیک‌های «معجزه شفافیت برای ایران» ازمحصولات اندیشکده شفافیت برای ایران است که در سال ۹۹ به سفارش ستاد جهش تولید صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران ساخته شد. در هرکدام از قسمت‌های این مجموعه، یکی از مشکلات کشور با عینک شفافیت مورد نقد و بررسی قرار می‌‌گرفت و راه‌حلی از جنس شفافیت برای حل آن مشکل بیان می‌شد. از جمله موضوعات کار شده در این مجموعه می‌توان به شفافیت قراردادهای دولتی، بهبود محیط کسب و کار، شفافیت عملکرد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، شفافیت عملکرد مدارس، شفافیت عملکرد دستگاه‌های اجرایی و … اشاره کرد.
در ادامه با قسمت‌های آماده شده از این مجموعه آشنا شوید:
قسمت اول: معجزه شفافیت برای ایران: مالیات بر خانه‌های خالی
در سال ۸۵، ۴ درصد خانه‌های کشور خالی از سکنه بوده که این رقم در سال ۹۵ به حدود ۱۱ درصد رسیده است. خالی نگه داشتن خانه‌ها یکی از عوامل بالارفتن قیمت‌های اجاره‌بها و خرید در مسکن است. در همه دنیا راه حلی که برای این موضوع دیده شده، مالیات بر خانه‌های خالی است. این راه‌حل می‌تواند مالکین را به عرضه خانه خود به بازار ترغیب کند و در نتیجه قیمت مسکن را کنترل کند.
قسمت دوم: معجزه شفافیت برای ایران – شفافیت عملکرد مدارس
یکی از عواملی که باعث ارتقاء کیفیت مدارس کشور و هدفمند شدن انتخابات اولیاء دانش‌آموزان در انتخاب مدارس می‌شود، بحث شفافیت عملکرد مدارس کشور است. اینکه هر مدرسه در هرکدام از شاخصه‌های مورد نظر چه عملکردی داشته به صورت شفاف در اختیار مردم قرار بگیرد و مردم با بررسی این اطلاعات، مدرسه مورد نظر خود را انتخاب کنند.
قسمت سوم: معجزه شفافیت برای ایران – مالیات بر عائدی سرمایه در صنعت خودرو
یکی از راه‌های ممانعت از ورود سوداگران به بازار خودرو، استفاده از ابزار مالیات بر عائدی سرمایه است. یعنی اگر کسی خودرویی را نه به قصد مصرف بلکه برای کسب سود خرید، باید درصد خیلی بالایی از سودی که بدست میاورد را به دولت بدهد.
قسمت چهارم: معجزه شفافیت برای ایران – بهبود محیط کسب و کار
از اصلی‌ترین راه‌های سنجش یک اقتصاد، فرآیندهای مجوزدهی کسب و کارهای جدید است. در برخی کشورها این مجوزدهی در نصف روز انجام می‌شود ولی متاسفانه در کشور ما گاهی تا هفته‌ها و ماه‌ها طول می‌کشد. شفافیت برای این موضوع هم راه حل دارد.
قسمت پنجم: معجزه شفافیت برای ایران: شفافیت قراردادهای دولتی
درست است که در کشور ما دستگاه‌های نظارتی زیادی وجود دارد که وظیفه هرکدامشان نظارت بر عملکرد دستگاه‌های حکومتی است، ولی تعدد مصادیق حاصل‌خیز برای فساد باعث شده است که این دستگاه‌های نظارتی نتوانند به خوبی بر این موارد نظارت کنند. بهترین راه برای جلوگیری از فساد، شفافیت است. استفاده از ظرفیت میلیونی مردمی، مکملی خواهد بود برای جلوگیری از وقوع فساد.
قسمت ششم: معجزه شفافیت برای ایران: شفافیت مناقصات دولتی
برگزاری مناقصه، یکی از اصلی‌ترین روش‌های بستن قراردادهای دولتی است. به این صورت که دولت نیاز خود را مطرح می‌کند و از میان واجدین شرایط، گروهی که ارزان‌ترین قیمت را داده باشد به عنوان برنده مناقصه انتخاب می‌شود و قرارداد با او بسته می‌شود. با توجه به فسادهایی که ممکن است در فرآیند مناقصات دولتی پیش آید، اگر همه مراحل مناقصه شفاف باشد، علاوه بر اینکه جلوی فساد گرفته می‌شود، فرصت‌های اقتصادی نیز به صورت عادلانه به اطلاع همه مردم می‌رسد.
قسمت هفتم: معجزه شفافیت برای ایران: استفاده از گزارش‌گری تخلف در مبارزه با فساد
گزارش‌گری تخلف، کارآمدترین روش مبارزه با فساد در جهان است. استفاده از نظارت مردمی برای مبارزه با فساد و اهداء جایزه به گزارش‌گران تخلف، علاوه بر اینکه بار مالی خاصی ندارد، مؤثرترین راه مبارزه با فساد نیز هست. همچنان منتظر مجلس شورای اسلامی هستیم تا استفاده از این ابزار قدرتمند مبارزه با فساد را قانونی کند.
قسمت هشتم معجزه شفافیت برای ایران: شفافیت اطلاعات اقتصادی
یکی از مواردی که متاسفانه خیلی اوقات باعث ایجاد رانت و فساد می‌شود، عدم تقارن اطلاعات اقتصادی است. اطلاعات اقتصادی اطلاعاتی هستند که افراد مشغول در صنعت با توجه به آن‌ها و با هدف کسب سود دست به اطلاعات اقتصادی می‌زنند. حالا اگر برخی اطلاعات اقتصادی به برخی افراد داده شود و به برخی داده نشود، باعث بروز رانت و فساد می‌شود. یکی از مهم‌ترین اقسام شفافیت، شفافیت اطلاعات اقتصادی است. به این معنا که هر تصمیم اقتصادی که در دولت و نهادهای تصمیم‌گیر اخذ شد، قبل از اینکه سببی برای فساد شود باید از طریق سامانه‌ای به صورت عادلانه به گوش همه مردم برسد.
قسمت نهم معجزه شفافیت برای اران: دسترسی آزاد به اطلاعات
دسترسی به اطلاعاتی حق مردم است. همه اطلاعاتی که در حاکمیت تولید می‌شوند به جز اطلاعات محرمانه و حریم خصوصی باید به صورت شفاف در دسترس همه مردم قرار گیرد که هم بتوانند از فرصت‌های ایجاد شده از این اطلاعات به صورت عادلانه استفاده کنند و هم با استفاده از این اطلاعات بر دولت نظارت کنند.
قسمت دهم معجزه شفافیت برای ایران: شفافیت فرآیند خصوصی‌سازی
در سال‌های اخیر، فرآیند و رانت‌هایی که در فرآیند برخی خصوصی‌سازی‌های کشور اتفاق افتاده، مردم را ناراحت و اعتماد آن‌ها را سلب کرده است. با توجه به اینکه اموال دولت همگی از بیت‌المال و متعلق به مردم هستند، برای اینکه به بخش خصوصی واگذار شوند باید فرآیندی کامل شفاف را طی کنند که هم نظارت مردمی از بروز فساد پیشگیری کند و هم فرصت‌های اقتصادی به صورت عادلانه میان مردم توزیع شود.
