| موضوع ارائه | چالش (مسابقات حکومتی) |
| ارائه دهنده | دکتر مهدی ثنائی |
| مدت زمان ارائه | 42 دقیقه |
| پاورپوینت ارائه | چالش (مسابقات حکومتی) |
| متن پیاده شده ارائه | چالش |
| مطالعه بیشتر | https://tp4.ir/JPXB |
| بحث و گفتگو پیرامون این موضوع | discuss.tp4.ir/c/RelatedtoTransparency/Challenge |
وقوع مشکلات متنوع در حکومت‌های مختلف، امری طبیعی است. آن چیزی که بسیار حائز اهمیت است، کشف راهحل مشکلات است. بسیاری از کشورها برای کشف راهحل مشکلات خود از مردم کمک می‌گیرند. در همین راستا، ما در ارائه چالش به بررسی یکی از بهترین راهکارهای مشارکت مردم در کشف راهحل مشکلات پرداخته‌ایم. این ارائه به بررسی چالش و تجارب کشورهای مختلف در این زمینه پرداخته و مبانی آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم. شما با مشاهده این ارائه، با یکی از کارآمدترین و در عین‌حال ارزان‌ترین راهکارهای کشف راهحل مشکلات در دنیا آشنا می‌شوید و حتی می‌توانید برای پیدا کردن راهحل مشکلات خود از آن استفاده کنید!
فیلم ارائه
موضوع این جلسه بحث بسیار مهم چالش است. بحثی که متأسفانه در کشور ما علی‌رغم توان، قدرت و ظرفیت فوق‌العاده بالایی که دارد جای آن بسیار خالی است. امیدوار هستیم این ارائه بسیار مختصر بتواند سرآغاز حرکت مهمی در استفاده حکومت‌داران این کشور از این بحث و سازوکار بسیار جدی و مهم باشد.
ترجمه انگلیسی چالش، چلنج (challenge) است و ما معادل فارسی آن را به صورت چالش ترجمه می‌کنیم. برای این‌که چالش را معرفی کنیم ابتدا یک سایت را معرفی می‌کنیم چون سایت خوب و موفقی در این زمینه بوده است. بنابراین قبل از تعریف، ترجیح می‌دهیم با مثال آغاز کنیم. سایت challenge.gov سایتی است که متعلق به دولت ایالات متحده است. کلیّت این سامانه را می‌توانید در سه مرحله خلاصه کنید:
- مرحله ثبت چالش توسط دستگاه‌های دولتی برای رفع نیازهای خود
- مرحله ثبت و ارائه راهکارها و تحقیقات از سوی افراد متقاضی
- مرحله ارزیابی راهکارها و اعلام برنده.
در سازوکار چالش، فرد یا سازمان در حکومت و دستگاه‌های حکومتی و حتی بخش خصوصی سؤال خود را با بیان شرایط و ضوابط ارائه می‌دهد و می‌گوید که چنین سؤال، ایراد یا ابهامی داریم و هر کس که پاسخ آن را می‌داند، ارائه کند. افرادی مختلفی در یک بازه زمانی فرصت دارند که مشارکت کنند و پاسخ‌ها را ارائه دهند بعد از اتمام بازه زمانی، ارزیابی انجام می‌شود و به برنده یا برنده‌ها جوایز داده می‌شود.
چند نمونه مثال را از سایت انتخاب کرده‌ایم که می‌تواند معرف خوبی باشد:
- اولین مثال با عنوان crime forecasting challenge یا چالش پیش‌بینی جرایم است که قیمت ۲/۱ میلیون دلار جایزه برای این چالش تعیین شده است. توضیحی که داده شده در واقع به کارگیری نخبگان برای گسترش الگوریتم‌هایی در جهت پیش‌بینی جرایم با استفاده از داده‌های پلیس است. در این کشور داده‌های جرایم ارائه می‌شود و می‌خواهد که مبتنی بر آن داده‌ها الگوریتم‌هایی بسازیم که بهتر و بهینه‌تر بتوان جرایم آتی را پیش‌بینی کنیم. مهلت مشارکت ذکر شده و عبارت قرمز رنگ نیز تاریخ باز بودن را نمایش می‌دهد. همچنین نوشته شده که چالش توسط چه سازمانی و یا بر حسب چه مأموریتی طراحی شده است.
جوایز معمولاً یک مورد نیست و طراحی این نظام جوایز بسیار هنرمندانه است و به نظر می‌آید که تخصص خاصی می‌خواهد که چطوری این جوایز را طراحی کنید؟ ابتدا مخاطبان خود را به سه دسته دانشجو‌ها، تیم‌ها و کسب‌وکارهای کوچک یا بیزینس‌های بزرگ تقسیم کرده و آن‌ها را با هم مخلوط نکرده است بلکه بصورت جدا با هم مقایسه می‌کند. و در انتها ۴۰ جایزه ۵ هزار دلاری به دانشجویان، ۴۰ جایزه ۱۰ هزار دلاری به تیم‌های متوسط و ۴۰ جایزه ۱۵ هزاری هم به بیزینس‌های بزرگ می‌دهد.
توجه کنید که اگر می‌گفت به ۱۲۰ نفر برتر یا پیشنهاد برتر جایزه می‌دهم، همه را یک کاسه می‌کرد و آن موقع ممکن بود دانشجویان احساس کنند که حریف شرکت‌های بزرگ و غدر و توانمند نمی‌شوند. بنابراین با این روش برای آینده سرمایه‌گذاری می‌کند و به دانشجویان می‌گوید که شما را با خودتان مقایسه می‌کنیم نه با دیگران. با این کار دانشجویان انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند.
- طراحی جایزه دیگری که برای من بسیار جالب بود و مستندات مفصلی در سایت اختصاصی خودش را دارد به اسم in prizes یا جایزه روشنایی است و ۱۵ میلیون دلار جایزه دارد. در سال ۲۰۱۱ وزارت انرژی آن را برگزار کرده است. در واقع گفته بودند که اگر ما چراغ‌هایی که مهم‌ترین شاخص آن‌ها یکی شاخص میزان مصرف که از آن طرف راندمان و بازدهی می-شود و دیگری خود میزان روشنایی طبیعی است را داشته باشیم که هم میزان راندمان و هم میزان روشنایی بالاتری داشته باشند این چراغ‌ها، چراغ‌های بهتری هستند. آن‌ها برای این‌که مسابقه را برگزاری کنند تکنولوژی لامپ‌های موجود در آن سال را نمودار کردند و هدفی را در نظر گرفتند که به ظاهر خیلی دور از تکنولوژی آن روز بود و هر کسی که بتواند این را بزند جایزه را به قیمت ۱۵ میلیون دلار به او می‌دهیم.
اتفاقی که بعد از مسابقه افتاد این بود که تعداد لامپ‌ها و تکنولوژی که وجود داشت و همچنین یک تعداد از لامپ‌ها از هدف اصلی فراتر رفته‌اند حتی بعضی از لامپ‌ها هم به طرز خیلی جالبی توانسته‌اند در یک مؤلفه فوق‌العاده موفق باشند. برنده را هم مشخص کرده است.
سؤالی که در اینجا پیش می‌آید این است که هدف دولت از این کار و دادن ۱۵ میلیون دلار چیست؟ فرض کنید که در کشورمان می‌خواهیم از یک صنعتی حمایت کنیم. اولین چیزی که به ذهنمان می‌آید چه چیزی است؟ وام. به آن مجموعه‌ها وام آر اند دی بدهیم که نتیجه آن فقط جلسه گذاشتن است. تکنیک بعدی که ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین تکنیک در مدیریت تکنولوژی است و در کشور ما فوق‌العاده از آن استفاده می‌کنند، تعرفه واردات است. مثلاً لامپ‌های بیرونی را گران کنیم یا در مورد خودرو که برای حل مشکل آن تعرفه را کم یا زیاد می‌کنند.
در چالش نه باید وام داد و نه دست به تعرفه زد بلکه بجای پاداش در ازای فرایند، آن را در ازای خروجی قرار داد. در واقع این کشور توسعه تکنولوژی کرده است و با این کار در دنیا پیشتاز شده است.
- مثال بعدی در مورد حوزه سلامت است. سازمان ملی بهداشت National Institute Heart پیشنهاد می‌دهد که رمان بنویسید. نوشتن رمان، ابزاری خلاقانه برای افزایش اگاهی عمومی در رابطه با بیماری سلول‌های خونی است. رمان در تاریخ مشخصی نوشته شده و مسابقه هم برگزار شده است و در پایان به یک نفر جایزه داده‌اند.
- مثال بعدی در مورد محیط زیست است. آژانس حفاظت از محیط زیست درخواست کرده است که به ما نشان دهید که چگونه انبوهی از داده‌های کیفیت هوا را مدیریت کنیم؟ این دستگاه دولتی برای مدیریت داده‌ها کمک می‌خواهد.
- مثال بعدی در حوزه انرژی است. کنترل کننده شخصی خود را برای اینترنت اشیاء پیشنهاد دهید. اینترنت اشیاء یکی از ده تکنولوژی برتر در آینده نزدیک است که به شدت عرصه تکنولوژی را تغییر می‌دهد. برای این کار باید مسابقه برگزار کنیم که دپارتمان انرژی مبلغ ۵ هزار دلار پیشنهاد داده است.
- مورد بعدی حوزه آموزش است. نرم‌افزاری را برای دانش‌آموزان طراحی کنید تا آن‌ها را در روند آموزشی و رشته تحصیلی راهنمایی کند. وزارت آموزش و پرورش این پیشنهاد را داده و دپارتمان آموزش مبلغ ۲۲۵ هزار دلار جایزه پیشنهاد داده است.
در ایالت متحده جایزه‌ای با عنوان جایزه نوآوری آمریکا هست که سالیانه داده می‌شود. در سال ۲۰۱۴ سامانه challenge.gov از بین ۶۰۰ نامزد، برنده این جایزه شده است. در واقع پلتفرمی که قرار است انبوهی از نوآوری‌ها در آن اتفاق بیفتد، خودش برنده آن جایزه شده است. جایزه از طرف دانشکده حکمرانی دانشگاه هاروارد اهدا می‌شود. علت برنده شدن این سامانه، دادن پلتفرمی برای نوآوری بوده است.
اطلاعات کلی در مورد سایت challenge.gov
تأسیس: سال ۲۰۱۰
تعداد چالش‌ها تا پایان سال ۲۰۱۶: ۶۴۰ مورد
مجموع ارزش جوایز تا سال ۲۰۱۶: ۲۲۰ میلیون دلار
تعداد مشارکت‌کننده در حل مسائل: ۲۵۰ هزار نفر
تعداد بازدیدکنندگان: ۵/۴ میلیون بازدید
نکته: ۲۵ هزار نفر مشارکت کننده و ۵/۴ میلیون نفر بازدیدکننده داشته است. یعنی ۵/۵ درصد از کسانی که در این سایت سرچ می-کنند خودشان مشارکت‌کننده هستند.
۱-۱٫ چه فوایدی برای دستگاه‌های دولتی دارد؟
- دستیابی به خروجی‌های متعدد به جای یک خروجی واحد
- پرداخت تنها در عوض نتیجه
- شناسایی استعدادهای جدید
- تشویق (تحریک) هدفمند بازار
- امکان‌پذیر کردن ناشدنی‌ها
- تحریک نوآوری جمعی (collaborative innovation) و نوآوری باز (open innovation)
- توانمندسازی ایده‌های خوب به سمت واقعیت
رویکرد مبتنی بر عقد جُعاله
تعریف فقهی جعاله عبارت است از التزام به پرداخت اجرت و پاداش معلوم در مقابل عملی، اعم از این‌که عامل کار معین باشد یا نه.
دو نوع جعاله داریم: جعاله خاص و جعاله عام.
در جعاله عام، هدف جاعل رسیدن به مقصود خود است و برای او فرقی ندارد که توسط چه کسی انجام پذیرد. مثلاً می‌گوید هر کس فلان کار را انجام دهد، این قدر پاداش می‌دهم.
اما در جعاله خاص، ایجاب برای شخص معین است و طرف خطاب، یک یا چند نفر خاص هستند. مثل این که پدری به فرزند خودش بگوید: اگر فلان مسأله را حل کنی هزار تومان به تو خواهم داد.
می‌خواهیم دو رویکرد چالش که مبتنی بر جعاله عام است و رویکرد مرسوم پروژه‌ای در دستگاه‌های اداری را با همدیگر مقایسه کنیم.
- تعداد خروجی در رویکرد مرسوم یک مورد است. اما در جعاله چون تعداد پژوهش‌ها زیاد است درنتیجه تعداد خروجی هم متعدد می‌باشد.
- احتمال دستیابی به نتیجه مطلوب در رویکرد پروژه‌ای کمتر است ولی در رویکرد چالش فوق‌العاده بیشتر است چون مخاطبان می‌دانند تا محصول را تحویل ندهند از جایزه خبری نیست.
- کیفیت خروجی‌ها در رویکرد مرسوم پایین‌تر از رویکرد چالش است.
- در رویکرد مرسوم، درگیری مجری در فرایند پژوهش بیشتر است. در رویکرد چالش مجری خودش را از درگیری‌های اجرایی بیرون می‌کشد.
- رقابت در انجام کار در رویکرد مرسوم اندک و در رویکرد مبتنی بر جعاله یا چالش بسیار زیاد است.
- دامنه تحریک تقاضا در رویکرد مرسوم بسیار محدود است. اما در رویکرد چالش بسیار گسترده (توزیع شده) می‌باشد.
- تأثیر بر روابط دانشگاه (صنعت) یا حاکمیت در رویکرد مرسوم اندک و در رویکرد چالش گسترده است.
- بهره‌گیری از دامنه دانش که در رویکرد مرسوم محدود و متمرکز است اما در رویکرد چالش گسترده و توزیع شده می‌باشد.
- فرایند ارزیابی در روش مرسوم مبتنی بر تدبیر و مستقل است. در رویکرد چالش می‌تواند همانند اصل پروژه، بصورت توزیع شده صورت پذیرد که یادگیری و فواید خاص خود را دارد.
- دانش انباشته سامانه در رویکرد مرسوم وجود ندارد. اما در رویکرد چالش، استعدادهای پراکنده در سطح کشور را انباشته می‌کنید.
- امکان بهره‌گیری عموم از نتایج در رویکرد مرسوم محدود است ولی در چالش ممکن است.
- اعتماد عمومی به قراردادهای دولتی هم در رویکرد مرسوم کمتر و در رویکرد جدید فوق‌العاده بیشتر می‌باشد چون پروژه-ای است.
سؤالات
- چالشی که قرار است برگزار شود نیاز به هزینه دارد. این هزینه از کجا تأمین می‌شود؟
خود شرکت هزینه را می‌دهد چون می‌خواهد به پاسخش برسد.
- اپن کانتراکتین؟
اپن کانتراکتین به نوع قرارداد کاری ندارد. از شما می‌خواهد که قراداد را شفاف کنید.
منطق اپن کانتراکتین می‌تواند در مورد مناقصه، بیع یا خرید و یا خود پروژه نوشتن که همه این‌ها انواع مختلفی از یک قرارداد هستند جاری شود.
- فرایندهای ارزیابی در چالش؟
فرایندهای ارزیابی منطق ثابتی ندارند. مثلاً در in prizes دستگاه‌هایی را ساخته بودند که همه لامپ‌ها را روشن می‌کرد و نمودار و راندمان آن را نشان می‌داد. تعداد زیادی محصول را می‌گرفت و تست می‌کرد. سپس آن را در زمان‌ها و مکان‌های مختلف تست می‌کرد.
مثلاً در مورد رمان که مخاطب آن مردم هستند، بگوید که همه رمان‌هایی را که به ما داده‌اند روی وب سایت قرار می‌دهیم و شما بگویید کدام بهتر است. به کسانی که بهترین نقد و ارزیابی از رمان‌ها را بدهند نیز جایزه‌ای تعلق می‌گیرد. درواقع برای مشارکت دادن مردم در ارزیابی هم می‌توانید چالش بگذارید.