ارزیابی اجمالی از اقدامات در حوزه اقتصاد مقاومتی از منظر شفافیت و مشارکت
1 مقدمه
1-1. توضیحات کلی
در ادامه تلاش گردیده است تا برخی از مهمترین اقدامات مبتنی بر راهبردهای شفافیت و مشارکت، در راستای تحقق سند سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی فهرست شده، و ارزیابی اجمالی نسبت به آنها ارائه گردد. بدیهی است چنانچه مجریان محترم معتقد باشند که نسبت به تحقق هر یک از موارد مذکور مواردی است که در جدول ذکر نشده، لازم است آن موارد را به صورت مکتوب و مستدل در اختیار عموم مردم قرار دهد.
1-2. توضیح رنگهای جدول
رنگهای بکار رفته در جدول در یک طیف سه رنگ، بدین شکل میباشد:
رنگ |
معنا |
سبز |
خوب |
زرد |
متوسط |
قرمز |
ضعیف |
2 جدول ارزیابی
دسته |
مؤلفه |
ارزیابی |
وضعیت |
چارچوب و پایش |
به مشارکتگیری عموم مردم (بویژه نخبگان) در شناسایی ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی |
چنین چیزی انجام گردیده، اما خروجی و دستاورد این پژوهشها در معرض نقد و نظر عموم مردم قرار نگرفته است. |
متوسط |
معرفی چارچوب نهایی ابعاد اقتصاد مقاومتی |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاعرسانی نشده است. |
ضعیف |
|
شاخصسازی در راستای اندازهگیری ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی (مبتنی بر چارچوب، و یا حداقل مبتنی بر سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی) |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاعرسانی نشده است. |
ضعیف |
|
استقرار سامانه اینترنتی پایش اقتصاد مقاومتی، مبتنی بر چارچوب و شاخصهای طراحی شده |
عدم انجام |
ضعیف |
|
تبیین مستدل جایگاه هر یک از اقدامات مهم حاکمیتی در پازل (چارچوب) مؤلفههای اقتصاد مقاومتی |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاعرسانی نشده است. |
ضعیف |
|
به مشارکتگیری از منتقدین برای نقد کلیه مؤلفههای فوقالذکر و قراردادن پاداش برای بهترین و سازندهترین نقدها |
عدم انجام |
ضعیف |
|
به مشارکتگیری عمومی در شناسایی اقدامات خلاف سیاستهای اقتصاد مقاومتی |
عدم انجام قطعی (نیاز به سامانه مشخص، تعیین جایزه، و اعلام عمومی نتایج) |
ضعیف |
|
ارائه عمومی گزارش مکتوب از اقدامات انجام شده در این حوزه، به صورت دورهای |
عدم انجام |
ضعیف |
|
سامانه های شفافیت اطلاعاتی |
ارائه نقشه جامع سامانههای اطلاعاتی و تکالیف زمانمند دستگاههای مختلف نسبت به هر سامانه |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاعرسانی نشده است. |
ضعیف |
استقرار سامانه برخط نمایش وضعیت میزان و چگونگی فعالیت هر یک از سامانههای شفافیت اطلاعاتی |
عدم انجام |
ضعیف |
|
نقشهی جامع دولت الکترونیک |
عدم ابلاغ و اجرای نقشهی جامع دولت الکترونیک |
ضعیف |
|
شبکه ملی اطلاعات (اینترانت ملی) |
راهاندازی فاز اول این شبکه (البته دیرهنگام و ناتمام) |
متوسط |
|
توجه به مقولهی شفافیت و اشتراک داده به صورت نظاممند در برنامه پیشنهادی ششم توسعه |
عدمتوجه به این مقوله |
ضعیف |
|
تدبیر مؤثر برای هدفمندسازی یارانهها |
تقاطع سامانههای اطلاعاتی موجود به منظور شفافیت شناسایی دهکهای اقتصادی و هدفمندسازی یارانهها – ناتمام / هنوز نتیجه حاص نشده |
ضعیف |
|
پرونده الکترونیک سلامت |
عدم التفات به پرونده الکترونیک سلامت در شرکت برکتتل (وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام ره) |
ضعیف |
|
سامانهی تدارک الکترونیکی دولت (ستاد) |
سامانهی «ستاد» یا سامانه مناقصات دولت – تداوم متروک و مهجور ماندن این سامانه |
ضعیف |
|
بستر اطلاعاتی مربوط به مبارزه با قاچاق کالا |
جدا شدن بستر ارتباطی اطلاعاتی توسط گمرک (تشدید معضلهی عملکرد جزیرهای سازمانها) |
ضعیف |
|
قراردادهای نفتی اخیر (IPC) |
پنهانکاریهای غیرضرور در تدوین پرمناقشهی این قراردادها |
ضعیف |
|
طرح شبنم |
طرح شبنم به عنوان یکی از مهارکنندههای جدی قاچاق کالا، از فعالیت باز داشته شد. |
ضعیف |
|
کارت سوخت |
کارت سوخت به عنوان یکی از مهار کنندههای جدی قاچاق (به استشهاد آمار)، کاهش تقاضای مصرفی، و نیز یکی از مهمترین منابع اطلاعات آماری کشور، حذف گردید. |
ضعیف |
|
سرشماری |
در صورت وجود و تقاطع سامانههای مختلف کشور، نیازی به برگزاری پرهزینه طرحهای سرشماری نیست و این اطلاعات با هزینهای بسیار کمتر و به صورت زنده در اختیار خواهد بود. |
ضعیف |
|
زیرساخت های مبارزه با فساد |
سامانه شفافیت درآمدهای مسئولین
|
سامانه تحت وب جهت نمایش عمومی «حقوق و مزایای دریافتی کلیه مقامات» (حسب وعده رئیس جمهور در بیانیه مورخ 15 تیر 95) – عدم انجام |
ضعیف |
قانون انتشار دسترسی آزاد به اطلاعات |
متن قانون (مصوب 1388) و هم آییننامههای اجرایی آن (مصوب 1394) ناکارآمد بوده و این قانون عملا اجرا نمیشود. |
ضعیف |
|
سیاستهای کلی مبارزه با فساد |
تدوین و تصویب این سیاست کلی، با مطالعه برترین تجارب بینالمللی، بر پایه بحث تعارض منافع – عدم انجام |
ضعیف |
|
تصویب قانون «گزارشگران تخلفات» (Whistleblower) |
به منظور بهرهگیری از مشارکت عمومی در شناسایی انواع مفاسد. علیرغم ظرفیت فراوان این قانون و تجربه ارزنده بینالمللی آن، از این ظرفیت در کشور به صورت حداقلی و کاملاً سنتی (و در نتیجه ناکارآمد) بهره گرفته میشود. |
ضعیف |
|
زیرساخت های مشارکت گیری عمومی |
داده حاکمیتی باز
|
ارائه عموم دادههای حاکمیتی به مردم در محل و قالبهای استاندارد. قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، دستیابی به این اطلاعات را حق عمومی مردم میداند – عدم انجام |
ضعیف |
سامانههای بر خط مشورتی |
سامانههای برخط به منظور به مشارکت گیری از عموم مردم در کلیه فرایندهای حاکمیتی (در مراحل عارضهیابی، شناسایی راهکار و انتخاب، اجرا، نظارت و ارزیابی) – عدم انجام |
ضعیف |
|
سامانه حاکمیتی چالش |
به منظور شناسایی و بهرهگیری از فکر و ایده عمومی در حل چالشهای حاکمیت – عدم انجام |
ضعیف |
|
سامانه عریضهنویسی حاکمیتی |
تدارک سامانهای به منظور ثبت عریضه (تقاضا) و امضای آن توسط مردم، و در صورت رسیدن به حد مشخصی از امضا، تعهد دولت به اجرا یا ارائه پاسخ رسمی به آن عریضه – عدم انجام |
ضعیف |