با توجه به گستردگی موضوع و تنوع موضوعی فعالیتها در حوزه فناوری شهروندی، از زوایای مختلفی میتوان آن را دستهبندی کرد. در ادامه به چند دستهبندی اشاره شده در این حوزه میپردازیم. در مطالب آتی این دستهبندیها را بیشتر بررسی و تبیین خواهیم کرد.
گونهشناسی بنیاد شوالیه از فناوری شهروندی
بنیاد شوالیه (Knight Foundation) به عنوان یکی از مهمترین حامیان پروژههای فناوری شهروندی در سال ۲۰۱۳ گزارشی از این حوزه ارائه کرده و در آن فناوری شهروندی را به دو دستهی کلی زیر تقسیم کرده است:
دستهی اول: حکومت باز (Open Government)
پروژههایی که به افزایش شفافیت در حاکمیت، افزایش دسترسیپذیری به دادهها و خدمات حکومتی میپردازد. این دسته، خود شامل حوزههای زیر میشود.
دستهی دوم: اقدام جمعی (Community Action)
پروژههایی که باعث میشود خودِ شهروندان در ارتباط با همدیگر مسائل خود و جامعه را حل کنند. این دسته نیز خود شامل حوزههایی است که در ادامه بیان خواهند شد.
گونهشناسی شایدرویک از فناوری شهروندی
شایدرویک (Zuiderwijk) و همکارانش، فناوری شهروندی را از حیث هدف فناوری و نوآوری (علیالخصوص در عمق تعامل) مشارکت شهروندی در حکمرانی را به ۶ دسته تقسیم کرده اند:
- نوآوریهای انتخاباتی؛ با هدف ارتقای بازده انتخابات
- نوآوریهای مشاورهای؛ با هدف آگاه کردن تصمیمگیران از نگاهها و نظرات شهروندان
- نوآوریهای مشارکتی؛ با هدف مشارکت و تعامل مردم با یکدیگر در مسائل سیاستی و حکمرانی
- نوآوریهای حکمرانی مشترک؛ با هدف ایجاد فرصت تاثیرگذاری قابل توجه برای شهروندان در فرآیندهای تصمیمگیری
- نوآوریهای دموکراتیک؛ با هدف ارائه قدرت تصمیمگیری نهایی به مردم
- نوآوریهای دموکراسی الکترونیکی؛ با هدف استفاده از فناوری اطلاعات برای درگیر کردن شهروندان در فرآیند تصمیمگیری
گونهشناسی شراک از فناوری شهروندی
همچنین شراک (Schrock)، در سال ۲۰۱۸، فناوری شهروندی را از حیث رویکرد مواجهه با داده به پنج دسته تقسیم کرده است:
- تقاضای داده: استخراج داده از دولت و افشای آن
- تحلیل داده: تحلیل و تفسیر داده به منظور تبدیل آن به اطلاعات قابل استفاده
- توسعه داده: تجمیع داده و گسترش ورودی داده
- مدلسازی داده: ایجاد سرویس و نمونه مبتنی بر داده
- تعامل حول داده: گسترش فرهنگ اشاعه داده و استفاده علمی و عملیاتی از داده