مجلس شورای اسلامی، طبق قانون اساسی، تبلور مردم‌سالاری دینی و رکن قانون‌گذار در نظام جمهوری اسلامی ایران است. مردم از طریق شرکت در انتخابات آزاد و در چارچوب قوانین کشور، نمایندگانی را انتخاب و روانه مجلس می‌کنند.
با توجه به قدرت و اختیارات فراوانی که بر اساس قانون اساسی به مجلس شورای اسلامی و نمایندگان آن تفویض شده است، اعمال نظارت بر عملکرد نمایندگان توسط نهادهای ناظر و مردم امری ضروری به نظر می‌رسد، چرا که تجمیع قدرت و اختیارات اگر در کنار پاسخگویی و اعمال نظارت نباشد، به انحراف و فساد کشیده می‌شود. علاوه بر این، اطلاع از عملکرد نمایندگان، از حقوق مسلم مردم بر اساس در رابطه‌ی وکالت است، چرا که نمایندگان مجلس وکلای مردم در ساختار حکمرانی کشور هستند.
بر اساس تجارب موفق پارلمانی و مردم‌سالاری در قرن حاضر، نمایندگی جامعه‌ی متنوع و متکثر، شفافیت، پاسخگویی، در دسترس بودن و مؤثر بودن پنج شاخص پارلمان مردم‌سالار و مطلوب است. مجلس شورای اسلامی به عنوان مهم‌ترین نهاد مردم‌سالار، وظیفه قانون‌گذاری و نظارت بر امور اجرایی را بر عهده دارد و نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه کشور دارد و در این زمینه دارای اختیارات و تکالیف متعددی است. مجلس شورای اسلامی برای رسیدن به جایگاه عالی خود به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای حکمرانی کشور لازم است در ابتدا ساز و کارهای خود را بهبود بخشد و ویژگی‌های یک پارلمان مطلوب را در خود تحقق بخشد تا قادر باشد بستر توسعه و پیشرفت کشور را نیز فراهم کند. در غیر این صورت مجلسی که خود ویژگی‌های توسعه یافتگی را دارا نباشد، نخواهد توانست جامعه و کشور را اصلاح کند و به پیشرفت آن یاری رساند.
شفافیت عملکرد نمایندگان مجلس به معنای انتشار اطلاعات عملکردی در زمان و قالب مناسب، به شکلی که قابل دسترس برای عموم مردم باشد، از مواردی است که امکان نظارت مردمی بر نمایندگان مجلس را فراهم می‌کند و بدون تردید منجر به بهبود عملکرد نمایندگان و کاهش انحرافات و فساد در مجلس شورای اسلامی خواهد شد. در کنار این مسائل، شفافیت منجر به افزایش سرمایه‌ی اجتماعی این نهاد می‌شود که نیاز بی‌بدیل قوه‌ی مقننه در پیشبرد وظایف خود است. هم‌چنین با در دسترس قرار گرفتن اطلاعات عملکردی نمایندگان در شاخص‌های مناسب، امکان انتخاب آگاهانه در دوران انتخابات مجلس، به جای تصمیم‌گیری بر اساس فضاسازی‌های تبلیغاتی، فراهم خواهد شد و مردم ضمن مشارکت بیشتر، افراد شایسته‌تری را برای حضور در مجلس برخواهند گزید.
با توجه به مطالب بیان شده و توجه به این موضوع که در حال‌حاضر هیچ اجبار قانونی در حوزه‌ی انتشار اطلاعات مذکور برای عموم مردم وجود ندارد، ضروری است نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی در آغاز این حرکت، از طریق انجام اقداماتی داوطلبانه از سوی خود، فرآیندهای شفافیت را ارتقا بخشیده و اطلاعات را به صورت مستمر و با رعایت موازین شفافیت در معرض دید و ارزیابی عموم مردم قرار دهند.
در همین راستا اندیشکده‌ی شفافیت برای ایران اقدام به راه‌اندازی پویشی با عنوان شفافیت داوطلبانه نامزدهای انتخابات مجلس کرده است که در آن با نگارش تعهد‌نامه‌ای بین مردم و داوطلبان نمایندگی مجلس در انتخابات دوره‌ی یازدهم، حرکت مجلس شورای اسلامی را به سمت مجلسی مطلوب‌تر و کار‌آمدتر سرعت بخشد.
داوطلبانی که این میثاق‌نامه را امضا می‌کنند، متعهد می‌شوند اطلاعات خواسته‌شده در این میثاق‌نامه را به شکل داوطلبانه ثبت و برای عموم مردم منتشر کنند و در راستای ورود این اطلاعات به سامانه‌ی pooyesh.majlesnama.ir که توسط اندیشکده‌ی شفافیت برای ایران رونمایی خواهد شد همکاری لازم را مبذول نمایند.
شاخص‌های شفافیت بیان‌شده در این میثاق‌نامه بخشی از شاخص‌های موجود در حوزه‌ی شفافیت پارلمانی است، که از پژوهش‌های موجود در این حوزه استخراج شده است. شاخص‌های مذکور با توجه به فضای انتخاباتی حاکم و ناظر به شناخت بهتر داوطلبان نمایندگی مجلس توسط مردم، برای انتخاب افراد اصلح است. امید است نامزدهای منتخب مردم، در دوران نمایندگی نیز شاخص‌های شفافیت پارلمانی را پیگیری کرده و در راستای ترویج و اجرای آن اقدام کنند.
دریافت فایل PDF میثاق‌نامه (راهنمای شرکت در پویش)
