در ادامه سلسله جلسات تجربه حکمرانی، با حضور دکتر امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، به تجربه شفافیت در سازمان فناوری اطلاعات ایران و موضوع ریشه‌های اداری و اجتماعی مقابله با شفافیت می‌پردازیم.
مهمترین سرفصل‌های وبینار:
تجربه همکاری بخش دولتی و سمن‌ها برای تحقق شفافیت
تاسیس و راهبری کمیته شفافیت سازمان فناوری اطلاعات ایران
درگاه شفافیت سازمان فناوری اطلاعات ایران
شفافیت در سازمان فناوری اطلاعات ایران به کجا خواهد رسید؟
یادداشت دکتر امیر ناظمی: شفافیت آینده ساز و شفافیت انتقام گیر
شمشیر داموکلس: از دید داموکلس، شاه بودن و قدرت داشتن، چشم انداز آدمی است. شاه به همین دلیل او را بر جای خود نشاند. داموکلس از پذیرایی شاهانه لذت برد، اما ناگهان وقتی سر به بالا برد، شمشیری را دید که با موی اسبی بر بالای صندلی او آویزان کرده اند؛ شمشیری که در کمین همیشگی او بود تا با کوچک ترین خطایی بر سرش بنشیند. تهدیدی بالقوه (یعنی فروافتادن شمشیر) که می توانست همه لذت شاهنشاهی را از او برباید! داستان بالا استعاره «شمشیر داموکلس» است؛ اسطوره ای یونانی که امروز برای قدرت به کار می رود. این استعاره بیان می کند سیاست مدار همیشه در معرض تهدید است، همیشه کسی منتظر اشتباه او است و همواره کسانی علیه او در حال توطئه اند. البته این روزها شمشیر داموکلس به معنای مثبت نیز به کار می رود؛ یعنی شمشیر قانون و قضاوت عمومی که همواره بر بالای سر سیاست مدار مراقب اعمال اوست. شمشیری که منتظر اشتباه سیاست مدار است تا او را از گردونه سیاست به بیرون پرتاب کند.
شفافیت به عنوان شمشیر داموکلس: یک نظام سیاسی کارآمد، باید شمشیرهای داموکلس فراوانی داشته باشد؛ شمشیرهایی که سیاست مدار را مجبور کند تا از سوءاستفاده گریزان باشد. استعاره «شمشیر داموکلس» برای انواع سازوکارهایی به کار می رود که هدفشان کنترل سیاست مدار است. یکی از مهم ترین شمشیرهای داموکلس، در این زمانه، «شفافیت» است. اشتباهات یا دوراندیشی سیاست مدار با شفافیت آشکار می شود و از این طریق، راه رشد یا سقوط آن سیاست مدار را مشخص می کند. زمانی که هیلاری کلینتون در زمان رای گیری برای مداخله نظامی آمریکا در عراق رای داد، شاید باید بهتر شمشیر داموکلس را بر سر خود می دید. باید خوب می دانست اگر قضاوت مردم آن باشد که مداخله آمریکا در عراق، نادرست است، کلینتون یک نمره منفی خواهد گرفت. کلینتون در زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به دلیل همین شفافیت و تصمیم اشتباهش، از سوی مردم قضاوت شد و قطعا بخشی از رای هایش را از دست داد.
شفافیت آینده ساز: شفافیت رو به آینده، یعنی دادن این احساس به سیاست مدار و مدیر دولتی که همواره چشمان مردم ناظر اوست؛ یعنی همواره کسانی او و تصمیم هایش را رصد می کنند.
شفافیت انتقام گیر اما در نقطه مقابل ایستاده است؛ شفافیتی که به گذشته چشم می دوزد. شفافیت انتقام گیر دوست دارد تا در پناه شفافیت قربانی بگیرد. شفافیت انتقام گیر، در لابه لای تاریخ می گردد تا گذشته را با معیارهای امروز قضاوت کند؛ قضاوت نادرستی که اصل تکامل را نادیده می گیرد. شفافیت انتقام گیر: در پس خود، این فرض ترسناک را دارد که دنیا را به صورت صفر و یک ببیند. فرضی که در آن خاکستری جایی ندارد. احتمالا کسانی که در جست وجوی شفافیت انتقام گیر هستند، اگر در آمریکا بودند، مقدمات تشکیل دادگاهی علیه کلینتون برای رای او در زمینه جنگ عراق را تدارک می دیدند. آنها نه «اطلاعات ناکامل» را باور دارند و نه سوگیری های ناخودآگاه در تصمیم گیری را؛ آنها بی قرار تشکیل دادگاه هایی غیرمنصفانه برای قربانی گرفتن هستند.شفافیت آینده ساز اما دنبال یادآوری این اصل به سیاست مدار امروز است که «تصمیم های امروز تو مسیر آینده تو را تعیین خواهد کرد.». ما شفافیت را نه برای انتقام از دیگران و نه برای تصفیه حساب با تاریخ، بلکه برای ساختن آینده می خواهیم. برای آن شفافیت می خواهیم تا خود تصمیم درست تر را در انتخابات ها بگیریم. شفافیت آینده ساز برای بهبود تصمیم گیری ماست و از این طریق پاسخ سیاست مدار داده می شود. معیار دادگاه برای شفافیت آینده ساز، تنها قانون است و قانون! هر اشتباهی باید منجر به تصحیح قانون اشتباه شود، نه منجر به انتقام از مجری قانون اشتباه! هیچ چیز خطرناک تر از آن نیست که خلق و خوی خشن و انتقام گیر، در پشت شفافیت پنهان شود؛ خلق و خویی که روزی در پس عدالت، گاه در پس ایدئولوژی ها در تاریخ به خون ریزی و کشتار دل داده است. شفافیت انتقام گیر، آینده را نمی سازد، بلکه آینده را تخریب می کند. این روزها در دستان بسیاری چاقوهای انتقام را می بینم که با شفافیت تیز می شوند!
