لزوم اجازه دسترسی عمومی به جلسات بودجه در قوه مقننه
بودجه برنامهی یکساله دولت در کشور است. در واقع میتوان گفت مهمترین سند برای اداره یک سال کشور محسوب میشود. بودجه برای تدوین، تصویب، اجرا و ارزیابی، از بسیاری از نهادهای حکومت عبور میکند. یکی از مهمترین نهادها، قوه مقننه است. بودجه در مجلس، تصویب شده و به صورت قانون در میآید. در واقع این ایستگاهِ بودجه را، میتوان مهمترین ایستگاه دانست، چرا که اصلاحات نهایی بندهای مختلف بودجه در اینجا اتفاق میافتد و ضمانت اجرای آن نیز در اینجا تثبیت میشود. مخفی و محرمانه بودن جلسات مجلس (اعم از کمیسیونها و صحن علنی) در خصوص بودجه، همواره این سوال را در ذهن ایجاد میکند که به عنوان مثال چگونه و به چه علت یک بند از بودجه حذف شده و یا بندهای دیگری به آن اضافه شده است. همچنین مثلا چرا بسیاری از اعداد جابجا و بالا و پایین شده است. یکی از اصلیترین کارهایی که حکومتها برای جلوگیری از فساد احتمالی ناشی از تعارض منافع و همچنین سایر علل فساد در بودجه میکنند، شفافیت جلسات پیرامون بودجه است. عمومی کردن این جلسات و مباحثات با فراهم کردن امکان حضور مردم و پوشش رسانهای آن، کار هزینهبری نیز نخواهد بود.
در این زمینه توصیههایی برای شفاف شدن جلسات پیرامون تصویب بودجه شده است که به شرح زیر است:
- مجلس باید پیش از تصویب بودجهای که توسط قوه مجریه به آن ارائهشده، جلسات عمومی برگزار کند.
- رسانهها باید اجازه پخش این جلسات را داشته باشند تا آن را در دسترس مخاطبان بیشتری قرار دهند.
- گزارشهایی از خروجیهای این جلسات عمومی باید به صورت استاندارد منتشر شود.
تعداد کشورهایی که اجازه برگزاری شفاف جلسات پیرامون بودجه را در قوه مقننه میدهند روز به روز در حال افزایش است. طبق تحقیقات سال ۲۰۱۲ که توسط گروه بینالمللی بودجه انجامشده است، ۶۷ کشور از ۱۰۰ کشور مورد بررسی، اَشکالی از جلسات عمومی را در چارچوبهای مالی و اقتصاد کلان که در بودجه ارائهشده بود برگزار کردند که در آن استدلالهای قوه مجریه (در برخی موارد مردم) شنیده میشد.