بنیاد mySociety یکی از فعالان عرصه فناوری شهروندی است. در این مطلب دو پروژه اصلی فناوری شهروندی این بنیاد را که در انگلستان اجرا شده‌اند معرفی می‌کنیم. در مطالب بعدی، پروژه‌های دیگری از این بنیاد معرفی خواهیم کرد.
معرفی سامانه TheyWorkForYou
| نام سامانه | TheyWorkForYou |
| سال تاسیس | ۲۰۰۴، بریتانیا |
| حوزه‌های فعالیت | آگاهی شهروندان از مسائل پارلمان و نمایندگانشان |
| آدرس وب‌سایت | https://www.theyworkforyou.com |
مطابق با یک نظرسنجی در بریتانیا، ۷۸ درصد از جمعیت این کشور، حتی نام نماینده خود در مجلس را نیز نمی‌دانند چه برسد به پیگیری فعالیت‌ها و اقدامات آن. به همین دلیل بنیاد mySociety تصمیم گرفت تا توجه مردم به اتفاقاتی که در مجلس این کشور می‌افتد را جلب کند. از همین رو، سامانه‌ای را با عنوان TheyWorkForYou که یک سامانه نظارت بر پارلمان است ایجاد کرد. این سامانه به شهروندان بریتانیا کمک می‌کند تا بدانند نماینده‌ی انتخابی‌شان در مجلس چه می‌کند، به چه لوایح و طرح‌هایی رأی می‌دهد. در واقع با این سامانه، می‌توان به طور کلی از آنچه که در مجلس می‌گذرد با خبر شد. در سال ۲۰۰۸، روزنامه دیلی تلگراف، این سایت را در رتبه ۴۱ام از بین ۱۰۱ سایت پرکاربرد قرار داد.
یکی از مزیت‌های اصلی این سامانه، منبع باز (Open Source) بودن آن است. در واقع بیشتر محصولات mySociety به صورت منبع باز منتشر شده و این امکان را می‌دهد تا فعالان سایر کشورها نیز از آن استفاده کنند. به عنوان مثال، کشورهایی مانند نیوزلند، استرالیا، ایرلند و … از این سامانه برای ایجاد سازمان نظارت بر پارلمان خود استفاده کرده‌اند. البته برخی کشورها نیز در استفاده از این سامانه به مشکل خورده و گفته‌اند که کدهای آن پیچیده و مختص پارلمان بریتانیا است. از این رو، mySociety به عنوان توسعه دهنده این سامانه، پلتفرم عمومی‌تری را در این زمینه با عنوان Pombola منتشر کرده که توسط کشورهای مختلفی استفاده شده است.
این سامانه چه خدماتی ارائه می‌کند؟
- لیست نمایندگان همه دوره‌های مجلس‌های عوام و خواص بریتانیا با فرمت CSV به همراه وابستگی حزبی آن‌ها (از انتخابات سال ۱۹۱۸)
- ارائه پروفایل هر نماینده به همراه اطلاعاتی مانند: آراء، حضور و غیاب، نطق‌ها و …
- ارائه پایگاه داده مشروح مذاکرات مجلس‌های عوام و خواص
- ارائه سوالات و پاسخ‌های مجلسین از نخست‌وزیر و وزرا
- مشروح مذاکرات کمیسیون‌ها و کمیته‌های بررسی لوایح
- امکان رهگیری همه‌ی نظرات روی طرح‌ها و لوایح و اطلاع از آخرین نظرات و وضعیت طرح‌ها و لوایح
پروفایل نماینده مجلس بریتانیا (نماینده‌های گذشته و حاضر)
جالب است بدانید علت نامگذاری این وب‌سایت با عنوان TheyWorkForYou نیز مردم‌سالاری و وظیفه مسئولین در ارائه خدمت به مردم است. در واقع این حق شهروندان است تا بدانند نماینده‌شان در مجلس چه می‌کند و اگر به عقیده‌ی آن‌ها کار موثری انجام نمی‌دهد، این سامانه، راه ارتباط مردم با نماینده را تسهیل می‌کند. همچنین مطابق با گزارش‌ها، بسیاری از کارمندان مجلس‌ها و حتی خود نمایندگان مجلس‌ها، از این سامانه برای اطلاع از آخرین وضعیت طرح‌ها و صحبت‌های رسمی خودشان استفاده می‌کنند. این سایت از جهات مختلفی بهتر از سایت رسمی مجلس بریتانیاست؛ مانند جامعیت بیشتر (داده‌های مجلس‌های سایر کشورهای تابعه مانند اسکاتلند و … را نیز دارد)، ارائه استاندارد و جذاب داده‌های مشروح مذاکرات مجلس و کمیسیون‌های مربوطه به تفکیک نمایندگان، وجود داده‌های تاریخی از سال ۱۹۱۸ میلادی و … .
| ۲۰۰۶
شروع به کار رسمی |
۱۵۰ هزار
بازدید ماهانه از وب‌سایت |
۱۹۱۸ به بعد
ارائه پایگاه داده‌های نمایندگان |
۴۱ام
رتبه بین ۱۰۱ سایت پرکاربرد در سال ۲۰۰۸ |
نمونه‌ای از شفافیت آراء در مجلس عوام انگلیس
در این وب‌سایت، می‌توان آراء مثبت، منفی و ممتنع و همچنین غائبین جلسه رای‌گیری، نسبت به یک طرح را به تفکیک اسامی و وابستگی حزبی آن‌ها مشاهده کرد. همانگونه که در تصویر مشاهده می‌کنید برخی از اعضای حزب محافظه‌کار به طرح مربوطه (که در مورد خروج بریتانیا از اروپاست) رای مثبت داده اما هیچ‌کدام از نمایندگان حزب کارگر به این طرح، رای منفی نداده‌اند!
یکی از بخش‌های جالب این سایت، داده‌های مربوط به افشای منافع هر نماینده است. در مجلس بریتانیا هر نماینده می‌بایست تمامی فعالیت‌هایی که ممکن است او را در موقعیت تعارض منافع قرار دهد را اعلام و افشا کند. این فعالیت‌ها اعم از دریافت کمک مالی و هدیه از نهاد، کمپین، شرکت و …، حضور در جلسات و رویدادها و … است (مطابق چارچوب تعیین شده در قانون). در صورتی که نماینده منفعتی را کسب کرده اما آن را افشا نکند با مجازات‌های سنگینی مانند محرومیت طولانی مدت از فعالیت سیاسی و … مواجه می‌شود.
به عنوان مثال جرمی کروبین (Jeremy Corbyn)، نماینده حزب کارگر در مجلس عوام انگلیس، حضور خود در شبکه PressTV که به ایران وابسته است را در سال ۲۰۰۹ و با دریافت حق‌الزحمه‌ای نزدیک به ۵۰۰۰ پوند انگلیس افشا کرده است.
مکانیزم شفافیت در اعلام و افشای منافع، به نظارت مردمی و همگانی در این رابطه کمک کرده و باعث می‌شود تا هزینه و ریسک سوء استفاده احتمالی و عدم افشاء به شدت افزایش یابد.
معرفی سامانه WriteToThem
| نام سامانه | WriteToThem |
| سال تاسیس | ۲۰۰۵، بریتانیا |
| حوزه‌های فعالیت | تسهیل ارتباط مردم با مسئولین |
| آدرس سایت | https://www.writetothem.com |
سامانه WriteToThem به سادگی راهی بین مردم و نماینده منتخب‌شان در مجلس و یا سایر مسئولین دولتی ایجاد کرده است. به جرات می‌توان گفت، کار با این سامانه به اندازه‌ای ساده است که هر شهروندی با کمترین دانش فنی می‌تواند از آن استفاده کند. در سال ۲۰۱۸، بیش از ۲۰۰ هزار پیام از سوی مردم بریتانیا برای نمایندگان و مسئولین مربوطه ارسال شده است. البته کار این سامانه تنها ارسال پیام نیست بلکه دریافت پاسخ از سوی نمایندگان را نیز دنبال می‌کند. این سامانه، نمونه‌های موفقی خوبی در کشور داشته و منجر به ایجاد تغییراتی نیز شده است. برخی از این نمونه‌ها را می‌توان در سایت بنیاد mySociety مشاهده کرد. این سامانه را می‌توان مکمل خوبی برای سامانه TheyWorkForYou دانست؛ چراکه شهروندان می‌توانند در سامانه‌ی قبلی، عملکرد منتخبین خود را ببینند و در این سامانه با آن‌ها ارتباط داشته باشند و پیام خود را به آن‌ها برسانند.
در این سامانه چهار مرحله‌ی ساده‌ی زیر برای ارسال پیام استفاده می‌شود. شاید همین سادگی باعث شده تا مورد استقبال خوب مردم بریتانیا قرار بگیرد:
رتبه‌بندی نمایندگان از نظر میزان پاسخ‌دهی و تعداد پیام‌ها، یکی از کارهای بسیار جالبی است که این سامانه با استفاده داده‌هایی که بدست آورده انجام می‌دهد. شکل زیر نمونه‌ای از این رتبه‌بندی را به خوبی نمایش می‌دهد.
این سامانه بجز مجلس عوام بریتانیا، اطلاعات تماس سایر نمایندگان منتخب مانند نمایندگان بریتانیا در پارلمان اروپا، مجلس خواص، نمایندگان پارلمان‌های محلی اسکاتلند، ولز، ایرلند شمالی و مشاوران را نیز در اختیار دارد. مطابق آمار سال ۲۰۱۶، به صورت میانگین به ۵۰ درصد از پیام‌ها پاسخ داده شده است. همچنین این سامانه دستورالعمل مشخصی برای ارسال درست و صحیح پیام دارد که در صورت تخطی شهروندان از آن، پیام به صورت خودکار به دست نماینده نرسیده و از سیستم حذف خواهد شد.
